سود خالص یکی از مهم ترین اقلامی است که بر مبنای روش تعهدی حسابداری محاسبه شده و می تواند در معرض دستکاری مدیران و قضاوت تحلیلگران باشد. تحقیقات نشان می دهد مدیران تمایل دارند با استفاده از اقلام تعهدی، سودهای گزارش شده را با اهداف گوناگون از جمله کاهش نوسانات قیمت سهم، هموار کنند. پژوهش حاضر به دنبال یافتن شواهدی مبنی بر مدیریت سود در صنعت بانکداری ایران با استفاده از ذخیره (هزینه) مطالبات مشکوک الوصول به عنوان مهم ترین قلم تعهدی گزارشگری مالی بانک ها، در بازه زمانی 10 ساله 1385 تا 1394 است. بر پایه پیشینه پژوهشی انتظار می رود بانک های با عملکرد واقعی قوی (ضعیف) و پیش بینی عملکرد ضعیف (قوی) اقدام به ذخیره (مصرف) سود آتی، با کاهش (افزایش) سود واقعی از طریق ذخیره مطالبات مشکوک الوصول-به ویژه، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول خاص-کنند. به منظور ارزیابی اثر عملکرد جاری و آتی بر ذخیره مطالبات مشکوک الوصول خاص از جمله نیاز به تامین مالی خارجی، در دسترس بودن سایر روش های مدیریت سود نظیر شناسایی سود و زیان غیرعملیاتی و پایش نهادهای ناظر در ارتباط با الزامات سرمایه ای و ارتباط ذخیره مطالبات مشکوک الوصول خاص با ریسک از رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که مدیران در صورت عملکرد جاری قوی (سود بالا) اقدام به ذخیره سود کرده و در صورت عملکرد جاری ضعیف (سود پایین)، اقدام به مصرف سود آینده می کنند. نتایج همچنین نشان می دهد، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول خاص با نوسان قیمتی سهام بانک ها رابطه معنادار منفی دارد.

هدف هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اختیار مدیران بانک ها در برآورد ذخیره مطالبات مشکوک الوصول است. همچنین این پژوهش در پی رفع خلا موجود در متون پژوهشی در خصوص انگیزه فرصت طلبانه یا اعمال این اختیار در جهت کارایی است. روش نمونه پژوهش، از 15 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طی سال های 1385 تا 1396 تشکیل شده و روش برآورد مدل پژوهش، به صورت رگرسیون تابلویی و لجستیک است. در گام نخست، جزء غیرعادی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، برآورد شد و در گام های بعدی، ارتباط آن با هر یک از گروه متغیرهای پژوهش به دست آمد. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش: 1. بین شاخص بحران و جزء غیرعادی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ارتباط مثبت غیرمعنادار وجود دارد؛ 2. بین ریسک پذیری بانک و جزء غیرعادی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ارتباط مثبت معنادار وجود دارد؛ 3. بین رفتار اجتناب از زیان بانک و جزء غیرعادی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ارتباط منفی معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج کلی پژوهش در گام نخست با مشاهده ارتباط مستقیم بین شاخص بحران و جزء غیرعادی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول نشان می دهد مدلی که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای برآورد ذخایر معرفی کرده است، کارایی لازم را ندارد. پژوهش در گام دوم، ضمن ثبت ارتباط مستقیم بین متغیر جزء غیرعادی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول با ریسک پذیری بانک و منعکس کردن نشانه های رفتارهای سازنده از طریق آنها، در بستر تئوری خردشدن سرمایه، به سوال اصلی خود؛ یعنی امکان ارتقای ثبات نظام بانکی از طریق مدل های آینده نگر، پاسخ مثبت می دهد. مشاهده ارتباط معکوس بین رفتار اجتناب از زیان با جزء غیرعادی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول نیز، دلیلی بر اعمال اختیار سازنده توسط مدیران است.

در حقیقت، مقرره گذاری بانکی، وسیله و ابزاری برای نایل شدن به هدف مقرره گذار یعنی دولت میباشد و دولت با استفاده از این ابزار به هدایت بازار پول به سمت اهداف خود مبادرت می ورزد. مقوله مداخله دولت در اقتصاد و میزان دخالت آن در بازار پول در جاهای مختلف مورد بررسی و نقد قرار گرفته است، لیکن اینکه چه میزان از این دخالت منجر به ایجاد مطالبات معوق می شود، مساله ای قابل بحث است. مطالبات معوق بانکی به عنوان یک مشکل اساسی گریبانگیر نظام بانکی شده است. از آنجا که دولت خود یکی از بدهکاران کلان بانکی است، این سیستم مقرره گذاری که از جانب دولت طراحی می شود، دارای عیب ذاتی است. زیرا در این مقررات بحث تشویق و تنبیه نسبت به پرداخت بدهی های معوق بدهکاران مطرح است در حالی که پرداخت بر اساس میزان اعتبار نیز بایستی ملاک باشد. از این جهت شیوه مقرره گذاری های بانکی در جهت ایجاد و وصول با ایراد جدی مواجه است که در این مقاله نارساییها و خلاهای قانونی ناشی از مقرره گذاری مورد نقد وبررسی قرار خواهد گرفت.

در این مقاله ریسک پرتفوی اعتباری تسهیلات اعطایی بانک رفاه، با هدف امکان سنجی استفاده از روش شناسی CreditRisk+ در حوزه ارزیابی ریسک اعتباری بانک ها و با استفاده از داده های موجود در مورد تعدد موارد بروز نکول (نکول در اینجا به معنی انتقال وضعیت تسهیلات اعطایی به سرفصل مطالبات مشکوک الوصول است) برآورد گردیده است. در این راستا ابتدا با استفاده از داده های مربوط به تعداد موارد نکول طی سال های مختلف و روش های آماری ابتدایی نظیر میانگین و انحراف معیار موارد نکول، ریسک نکول پرتفوی اعتباری بانک به صورت کلاسیک برآورد شده است. در مرحله بعد با استفاده از روش های پیشرفته تر بر پایه مدل سازی اکچوئری میانگین و انحراف معیار و همچنین نوع توزیع به صورت دقیق تری برآورد شده است. از این رو دستیابی به دیدگاهی روشن در مورد ارزیابی ریسک اعتباری پرتفوی تسهیلات اعطایی بانک رفاه میسر گردیده است.

در این مقاله به بررسی ارتباط میان ریسک اعتباری بانک های فعال در بورس اوراق بهادار تهران و ریسک و بازده سهام آن ها پرداخته شده است. بدین منظور برای اندازه گیری متغیر ریسک اعتباری از نسبت مطالبات مشکوک الوصول به کل تسهیلات اعطایی استفاده گردیده است. داده های تحقیق در بازه زمانی 1387 تا 1394 گردآوری شده است و شامل 16 بانک و موسسه اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی می باشد که سهام آن ها در بورس اوراق بهادار تهران معامله می شود. برای محاسبه ریسک بانک ها از 2 معیار بتای سنتی و بتای نامطلوب استفاده شده است که تاثیرگذاری ریسک اعتباری بر آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ریسک اعتباری بانک ها تاثیر منفی و معنی داری بر بازده سهام بانک ها در بورس اوراق بهادار تهران داشته است و میان ریسک اعتباری بانک ها و متغیرهای ریسک ( بتای سنتی و بتای نامطلوب) رابطه مثبت و معنی دارای وجود دارد.

مطالبات معوق بانکی یکی از موضوعاتی است که به طور معمول در عملکرد بانکها انعکاس دارد. در این مطالعه به ارزیابی رابطه نرخ سود تسهیلات بانکی بر اقلام معوق بانک ملت طی سال 1382 الی 1389 پرداخته شد. متغیرهایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت، عبارتند از: مطالبات سررسید گذشته، مطالبات معوق، مطالبات مشکوک الوصول و مطالبات لاوصول. تحقیقات نشان داد که بین نرخ سود تسهیلات بانکی با افزایش مطالبات مشکوک الوصول در بخش های مختلف رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

با توجه به اینکه قیمت تمام شده پول بیانگر مدیریت صحیح منابع و مصارف و هزینه های بانک می باشد و ریسک اعتباری بیانگر مدیریت پرداخت و وصول تسهیلات می باشد ارتباط این دو می تواند مبنای دقیقی برای بررسی کارآئی مدیران وعملکرد بانک باشد. جامعه آماری در این تحقیق بانک های ملی استان ایلام به تعداد 36 شعبه می باشد و نمونه آماری شامل 36 شعبه بود که نمونه گیری به روش سر شماری انجام شد. داده های تحقیق از صورت های مالی در 5 سال متوالی از سال 1394 تا 1398شعب بانک به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیر سون و اسپیرمن، رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از این است که بین ریسک اعتباری، مطالبات سررسیده، مطالبات معوق، مطالبات مشکوک الوصول، نوع وثائق مطالبات مشکوک الوصول، سن تقویمی مطالبات مشکوک الوصول با قیمت تمام شده پول در بانک ملی استان ایلام رابطه مستقیم و بین وصول مطالبات با قیمت تمام شده پول رابطه معکوس وجود دارد. از آنجایی که بین ریسک اعتباری با قیمت تمام شده پول رابطه وجود دارد به مدیران بانک پیشنهاد می شود که اهداف راهبردی بانک در زمینه کاهش ریسک اعتباری بایستی بیشتر معطوف به وصول به ترتیب مطالبات مشکوک الوصول، مطالبات معوق و مطالبات سررسیده باشد تا میزان هزینه ی مطالبات مشکوک الوصول در بانک کاهش یابد و نوع وثائق نیز در پرداخت و وصول مطالبات مد نظر قرارگیرد.